
دانشجو: سید محمد حسین سیادت
استاد راهنما: حجت الاسلام دکتر محمد صادق شجاعی
استاد مشاور:
استاد داور: حجت الاسلام رحیم ناروئی نصرتی
سال: 1396
رشته: روانشناسی اسلامی
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تقوا و مزاج بر رفتار صورت گرفته است. روش به کار رفته در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بود. برای دستیابی به این هدف ابتدا مباحث و موضوعات مربوط به تقوا و مزاج از طریق بازنگری متون و منابع دینی و نظریههای دانشمندان مسلمان استخراج شد. در مرحله بعد دادههای گردآوری شده با توجه به اهداف پژوهش مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش در ارتباط با نقش تقوا روی رفتار نشان داد که تقوا یا به عبارتی خويشتنبانى و حفظ کردن خويش ازعذاب الهى به وسيله اطاعت از اوامر خدا و ترک نواهى او با اثرگذاری بر کیفهای نفسانی یعنی علم، اراده، قدرت، خلق، لذت و ألم، رفتار را شکل میدهد و نه تنها بر رفتار اثر میگذارد بلکه بر جسم و مزاج انسان نیز اثرگذار است. در پاسخ به سوال دوم پژوهش یعنی نقش مزاج بر رفتار نیز یافته های پژوهش نشان داد که مزاج نیز بر رفتار اثرگذار است و هر مزاجی مستلزم رفتاری خاص است. در روایات معتبر و خصوصا کتب اربعه سخن از مزاج و تأیید آن توسط اهل بیت علیهم السلام سخن فراوان به میان آمده و روایات فراوانی در توصیه به تعدیل مزاج وارد شده است. مزاج که، كيفيتى است كه در نتيجه كنش و واكنش بين كيفيتهاى متضاد عناصر موجود در بدن انسان شکل میگیرد، حاصل اثرگذاری اموری است که بر تکتک موارد و اثرگذاری آنها بر جسم و رفتار انسان روایت فراوان است از جمله طعام، وراثت، اقلیمهای آب و هوایی و دورههای سنی که مجموع این عوامل مزاجی خاص را برای فرد شکل میدهد و مستلزم رفتاری خاص برای فرد میباشند