
دانشجو: احمد انتصاری
استاد راهنما: دکتر رامین تبرایی
استاد مشاور: حجت الاسلام محمدرضا جهانگیرزاده
استاد داور: حجت الاسلام دکتر عبدالاحد اسلامی
سال: 1398
رشته: روانشناسی اسلامی
افسردگی، یکی از شایع ترین و مهمترین اختلالات روانی است. از طرفی دیگر یکی از مهمترین مقابله های دینی، استفاده از «ذکر» با مضامین خاص خود میباشد. ازاینرو، هدف این پژوهش، «تدوین بسته آموزشی ذکر بهمنظور کاهش نشانههای افسردگی بر اساس منابع اسلامی» است. پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای کاربردی بوده و در آن از روش کیفی از نوع تحلیل محتوا و کمی از نوع دلفی استفاده شده است. ابتدا کارکردهای ذکر در منابع اسلامی موردبررسی قرار گرفت؛ سپس اذکار مرتبط با افسردگی بر اساس ملاکهای مشخص گزینش گردید؛ در ادامه معرفتهای موجود در اذکار منتخب، مورد تحلیل قرار گرفت. این معرفتها بهاختصار عبارتاند از: خدا اسنادی، خدا مالکی، خدا پناهی، اطمینان بهروزی، امید به خدا، خدامحوری، تنزه الهی، جبران و امید، ممکن الخطا بودن، خدا مُنعمی و خیر باوری. درنهایت، بسته آموزشی بر اساس کارکردهای معرفتی، معنوی، عاطفی و رفتاری ذکر و در چارچوب منطق مراتب توحید در اندیشه اسلامی تدوین گردید. در آخر، روایی محتوایی معارف و بسته آموزشی توسط کارشناسان با استفاده از شاخصهای CVR و CVI مورد ارزیابی و تأیید قرار گرفت. نتیجه آنکه بسته آموزشی ذکر برای کاهش نشانههای افسردگی از لحاظ نظری قابلیت تدوین دارد.