دانشجو: علی امینی
استاد راهنما: حجت الاسلام دکتر عبدالاحد اسلامی
استاد مشاور:
استاد داور: حجت الاسلام دکتر عباس ساطوریان
سال: 1403
رشته: مشاوره خانواده
پژوهش حاضر با هدف شناخت مدل مفهومی خودسرزنشگری با تکیه بر منابع اسلامی صورت گرفته است. روش به کار رفته در این پژوهش، کیفی از نوع تحلیل محتوای متون دینی بود؛ برای روایی محتوا از نظر چندین نفر از کارشناسان در زمینه روانشناسی و شناخت منابع اسلامی استفاده شد. در بخش مفهوم شناسی ابتدا آموزه های مربوط به خودسرزنشگری مطلوب و نامطلوب از منابع اسلامی استخراج و با تحلیل محتوای هر یک از این آموزه ها آیات و روایات، مؤلفه های مفهومی خودسرزنشگری مطلوب و نامطلوب به دست آمد. سپس این مؤلفه ها در سه محور شناختی، هیجانی و رفتاری مقوله بندی شد. در مرحله بعد به منظور بررسی روایی محتوا اطلاعات گردآوری شده در مراحل قبل، در قالب یک فرم نظر سنجی در اختیار نه نفر از کارشناسان حوزه علوم دینی و روانشناسی قرار گرفت و از آنها خواسته شد تا نظر خود را در مورد مؤلفه های مفهومی خودسرزنشگری مطلوب و نامطلوب و ارتباط هر یک از آنها با محورهای سه گانه شناختی ،عاطفی هیجانی در یک مقیاس چهار درجه ای از ارتباط کامل، مرتبط اما نیاز به بازبینی، نیاز به بازبینی و بی ارتباط مشخص کنند. همینطور از آنها خواسته شد در مقیاسی سه درجه ای ضروری بودن، مفید ولی غیر ضروری بودن و غیر ضروری بودن مولفه را نیز بررسی نمایند. یافته های پژوهش در مورد مدل مفهومی خودسرزنشگری بر اساس منابع اسلامی به این صورت بود که خودسرزنشگری مطلوب دارای هشت مؤلفه اصلی انسان شناسی، خدا شناسی، شناخت تاثیر اعمال بر سعادت و شقاوت انسان، شناخت عیوب خود، قصد اصلاح نفس، خوف از خدا، رجاء نسبت به خدا و احساس بندگی نسبت به خدا است. همچنین نتایج مربوط به پژوهش در آیات و روایات در باره مولفه های خودسرزنشگری نا مطلوب نیز سه مولفه زیر به دست آمد: سرزنش خود به خاطر دنیا، خودسرزنشگری از بین برنده حرمت خود و خودسرزنشگری به خاطر مستحبات خارج از ظرفیت فرد. سپس روایی محتوایی cvi وcvr با استفاده از نظرات کارشناسان تایید شد.
