نظام تربیت اخلاقی مبتنی بر رویکرد اخلاق فلسفی با تاکید بر دیدگاه مسکویه و خواجه نصرالدین طوسی

این پژوهش در صدد آن است که با توجه به رویکرد اخلاقی فلسفی و تحلیل و تبیین دیدگاه‌های اخلاقی مسکویه و خواجه نصیرالدین طوسی به استنباط و تبیین مؤلفه‌های تربیت اخلاقی جهت تدوین یک نظام تربیت اخلاقی منسجم بر اساس عناصر متشکله آن همچون: اهداف، مبانی، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی بپردازد. رویکرد این پژوهش کیفی بوده و به لحاظ نوع آن، توصیفی-تحلیلی است و مطالعه کتابخانه‌ای است. برای این منظور آثار مسکویه به ویژه کتاب تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق و اخلاق ناصری خواجه و دیگر آثار و مقالات مرتبط با موضوع، مطالعه و بررسی شده است. بر این اساس، مهمترین نتایج و دستاوردهای این تحقیق عبارتند از: شناسایی اهداف تربیت اخلاقی شامل: کسب سعادت، تهذیب قوه شهوی، تهذیب قوه غضبی، تهذیب قوه ناطقه و پرورش قوه حیا. شناسایی مبانی تربیت اخلاقی شامل: چیستی نفس انسان، کمال و سعادت انسان، فضایل و رذایل، تعادل قوای نفس و قابلیت نفس در رسیدن به کمال خویش، تفاوت انسان‌ها در تربیت پذیری. شناسایی اصول تربیت اخلاقی شامل: محور بودن شریعت، تغییر ظاهر و تحول باطن، جامع‌نگری، رعایت تفاوت‌های فردی، به عنوان اصول عام و پرورش تعقل اخلاقی، تکریم، همگامی با طبیعت، پیروی قوا از قوه عاقله، تقدم تخلیه بر تحلیه، جامعیت، استمرار و مداومت به عنوان اصول خاص. برای تحقق این اصول، روش‌هایی مانند روش همنشینی با کودکان بزرگ، پرهیز از همنشینی با افراد شرور، پرهیز از شنیدن حکایات صاحبان اخلاق بد، پرهیز از تهییج قوای شهوی و غضبی، صحبت، تغافل به عنوان روش‌های زمینه‌ساز و روش آموزش حقایق دینی، تکرار و تمرین، ریاضت، مراقبه و محاسبه، تشویق و تنبیه، به عنوان روش‌های پرورش فضایل و نیز روش‌های پیشگیری و تشخیص عیوب و حس و اسباب رذایل و درمان آنها به طور عام و خاص شناسایی شد.

دانلود فایل