دانشجو: مهدی گنج‌خانلو
استاد راهنما: حجت‌الاسلام دکتر محمدرضا جهانگیرزاده
استاد مشاور: حجت‌الاسلام دکتر حسین رضاییان بیلندی
استاد داور:
سال: 1400
رشته: مشاوره خانواده
پدیده دین‌گریزی یکی از مشکلات اساسی است که همواره دغدغه‌هایی را برای رهبران دینی، دین‌داران و خانواده‌های متدین به وجود آورده و تهدیدی جدی برای نسل جوان در جوامع دینی محسوب می‌شود. از سوی دیگر، دین‌گریزی را میتوان به‌مثابه یک آسیب اجتماعی در نظر گرفت که نقش ویژه‌ای در گسترش برخی آسیبهای اجتماعی دارد. شناخت عوامل مؤثر بر دین‌گریزی میتواند زمینه چارهجویی و مقابله مؤثر با آن را فراهم آورد. این پژوهش درصدد آن است تا عوامل روان‌شناختی دین‌گریزی را از منابع اسلامی استخراج نموده و به ارزیابی کارشناسان این حیطه برساند. این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی به‌منظور جمع‌آوری، توصیف، دسته‌بندی و تجزیه‌وتحلیل عوامل روان‌شناختی دین‌گریزی از منابع اسلامی و از روش پیمایشی به‌منظور بررسی روایی عوامل استخراج‌شده از منظر کارشناسان استفاده کرده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که عوامل شناختی مانند مواجهه گزینشی با آموزه‌های دینی، تعصب ورزی، جهل و نادانی، غفلت از یاد خدا، عدم استفاده از ابزارهای شناخت (مانند تعقل)، عدم فهم آموزه‌های دینی، عدم شناخت پیشوای حق، بی‌اهمیت گرفتن دین، اندیشه نکردن در آیات الهی و شک در حقایق دینی؛ و عوامل عاطفی مانند تبعیت از هوای نفس، فریفته شدن به دنیا، ترجیح دنیا بر آخرت، رفاه‌زدگی، داشتن آرزوهای بلند، بیماری‌های قلبی و رذایل اخلاقی؛ و عوامل رفتاری مانند پیروی از گمان، پیروی از گذشتگان، انحرافات رفتاری، پیروی از پیشوایان فکری و سیاسی باطل، هم‌نشینی با اهل گناه، تخلف جویی از پیشوای حق، عمل نکردن به علم، ظلم و ستم کردن و دوستی با اهل باطل؛ و عوامل اجتماعی مانند خشونت متولیان دین، فقر اقتصادی و بدعت‌گذاری در دین؛ از عوامل تأثیرگذار در دین‌گریزی می‌باشند. در بررسی روایی عوامل استخراج‌شده مذکور در این پژوهش، بعد از جمع‌آوری داده‌های مربوط به نظرات کارشناسان، برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از شاخص روایی محتوا (CVI) استفاده شد. با محاسبه این شاخص برای عوامل مذکور، همه آن‌ها مورد تأیید کارشناسان قرار گرفتند.
