مولفه‌های انگیزش جهادی در منابع اسلامی با تأکید بر اندیشه‌های مقام معظم رهبری

پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مولفه های انگیزش جهادی در منابع اسلامی، با تاکید بر اندیشه های مقام معظم رهبری صورت گرفته است. روش به كار رفته در اين پژوهش، "تحليل كيفي محتواي متون ديني" بود كه برای فهم و استنباط آموزه¬های روان شناختي از منابع اسلامی كاربرد دارد (شجاعي1399). بدين منظور ابتدا آیات و روایات مرتبط با بحث انگیزش جهادی با استفاده از کلیدواژه های "جهاد و مجاهدت" استخراج شد و سپس با استفاده از بیانات مقام معظم رهبری مرتبط با انگیزش جهادی(شامل کلیدواژه های "کار جهادی"، "روحیه جهادی"، "مدیریت جهادی"، "مجاهدت" و ...) 15 مولفه انگیزشی برای انگیزش جهادی شناسایی شد که شامل "ایمان پایدار"، "اخلاص"، "ولایتمداری"، "غیرت دینی"، "آمادگی برای فداکاری"، "توکل"، "خودباوری"، "نظم و انضباط"، "پایداری"، "خطرپذیری"، "خلاقیت"، "امیدواری" "درک چالش خصمانه" و "عقلانیت و تدبیر" است. در مرحله بعد به منظور بررسي روايي محتوای اطلاعات گردآوری شده در مرحله قبل، در قالب یک فرم نظر سنجی در اختيار یازده نفر از کارشناسان حوزه علوم دینی و روانشناسی قرار گرفت و از آنها خواسته شد تا نظر خود را در مورد برداشتهای انجام شده از مستندات و مولفه هاي مفهومي بدست آمده برای انگیزش جهادی در يك مقياس چهار درجه ای از ارتباط کامل تا بی ارتباط مشخص كنند. نتایج بررسی کارشناسان با دقت 95% مورد آزمون قرار گرفت و تایید شد. سپس با استفاده از نظرات کارشناسان، این مولفه ها در قالب سه عامل شناختی(بصیرت)، گرایشی(تولی-تبری) و شخصیتی(بلندهمتی) جمعبندی شدند. عامل بصیرت شامل دو مولفه "درک چالش خصمانه" و "عقلانیت و تدبیر"، عامل تولی-تبری شامل مولفه های"ایمان پایدار"، "اخلاص"، "ولایتمداری"، "غیرت دینی"، "آمادگی برای فداکاری" و "توکل" و عامل بلندهمتی شامل مولفه های "خودباوری"، "نظم و انضباط"، "پایداری"، "خطرپذیری"، "خلاقیت" و "امیدواری" هستند. بر اساس این پژوهش می توان انگیزش جهادی را نوع خاصی از انگیزش درونی دانست که معطوف به اهداف خاص و همراه با پشتوانه گرایشی الهی است

دانلود فایل