راهکارهای تربیتی مواجهه با ضعف اخلاقی مبتنی بر اخلاق فضیلت (اخلاق فلسفی و تربیت منش)

«ضعف اخلاقی» یا «شکافِ بین علم و عمل»، حالتی است که فرد، مخالف آنچه صحیح می انگارد، رفتار می کند و با وجودِ علم به نادرستی یک رفتار، باز هم به آن مبادرت می ورزد. هرچند از یونان باستان تا عصر معاصر، تبیین و علت یابی این چالش مهمِ تربیت اخلاقی، محل آرای اندیشمندان بسیاری بوده است، هدف اصلی در این رساله، ارائه راهکارهای تربیتی مواجهه با آن مبتنی بر اخلاق فضیلت است، که در منبعی به صورت مستقیم به آن اشاره نشده است. بنیانگذاران اخلاق فضیلت - سقراط، افلاطون و مخصوصا ارسطو - تبیین های متفاوتی از ضعف اخلاقی دارند(رویکرد شناختی و غیرشناختی). تعلیمات فیلسوفان یونانی مخصوصا ارسطو، در یک مسیر تاریخی، در اخلاق مسلمانان (رویکرد «اخلاق فلسفی») و رویکردِ «منش»(در غرب) بُعدی تربیتی یافت. «اخلاق فلسفی» توانست به تعلیمات ارسطو(اخلاق فضیلت) نگاهی دینی بخشد و بزرگترین مربیان اخلاق اسلامی، براساس آن کتابهای غنی اخلاقی اسلامی را قلم زدند. رویکردِ «تربیت منش» نیز، به عنوان فضیلت گرایی نوین، در دهه های اخیر، در کنار دیگر نظریات رقیب، مورد توجه اندیشمندان تربیتی قرار گرفت. رساله حاضر، ابتدا بر اساس نظریات مهم فلسفی(بخصوص متفکرانِ اخلاق فضیلت) و روانشناسی (مخصوصا روانشاسی اخلاق)، فراتحلیلی از عوامل موثر در ضعف اخلاق ‌‏«مولفه های شناختی و عاطفی، شخصیت، انگیزش و اراده»، ارائه می کند و در یک الگو نحوه تاثیرگذاری‌‏شان را برهم به نمایش می‌‏گذارد. در ادامه، اصول و روش های تربیتی دو رویکردِ «اخلاق فلسفی»(با تاکید بر آرای خواجه نصیر و نراقین) و «تربیت منش»(براساس مقالات لیکونا و دیویدکار) از منابع آنها گردآوری و به صورت تلفیقی ارائه می گردد. این پایان نامه، بعد از این دو گام مهم، راهکارهای مواجهه با ضعف اخلاقی را به صورت عملیاتی برای کنترل، اصلاح و تقویت هر یک از مولفه های موثر و بستن مسیر شکل¬گیری ضعف اخلاقی، براساس اصول و روشهای تصریح شده، ارائه می نماید. راهبرد محوری در اخلاق فضیلت، سرشتن شخصیتی نیرومند و اراده‌‏ای قابل اتکاست.

دانلود فایل