نظام رتبی فضائل اخلاقی فردی در منابع اسلامی و دلالت های آن در تربیت اخلاقی

فضائل اخلاقی از نظر اهمیت در یک رتبه نیستند. بعضی فضائل اخلاقی مهمتر از بعضی فضائل دیگرند و نیز بعضی فضائل اخلاقی طوری هستند که اگر کسب شوند راه را برای کسب فضائل اخلاقی دیگر در فرد می گشایند. در حالی که برخی فضائل اخلاقی دیگر این ویژگی را ندارند یا کمتر دارا هستند. هر دو مساله یعنی یکی نبودن اهمیت و یکی نبودن میزان تاثیر در همه حوزه ها از جمله حوزه اخلاق فردی صادق است. مقصود از فضائل اخلاقی فردی آن دسته از فضائل اخلاقی است که بدون در نظر گرفتن موجود دیگری در فرد میتواند وجود داشته باشد و نیز فضائلی که چندوجهی اند اما با یک وجه خود خصوصیت مذکور را دارند. مقصود از نظام رتبی فضائل اخلاقی فردی در منابع اسلامی، نظام اهم و مهم در این فضائل و نحوه ارتباط مانند ارتباط علی و معلولی، اقتضاد، تلازم، مانعیت و اشراب بین این فضائل است. اهمیت این تحقیق از این جهت است که کشف این که کدام فضائل اخلاقی فردی مهمتر یا موثرترند به مربیان و فرهنگ سازان کمک می کند که وقت و انرژی خود را صرف آنها نموده و از کار تربیت و فرهنگ سازی بهره بیشتری ببرند. روش های کشف ایت نظام عبارتند از: دلالت های مطابقی و التزامی قرآن و روایات، سیره معصومین علیهم السلام، سیره متشرعه، سیره عقلا و دلیل عقلی. روش تحقیق در این پژوهش، روش تحلیل عرفی و عقلایی است. براساس نتایج این پژوهش فضائل شناختی و گرایشی از فضائل رفتاری مهمترند و شش فضیلت: حکمت، حق پذیری، صبر، عمل به دانسته ها، پشیمانی از بدی ها و زهد از بقیه فضائل اخلاقی فردی مهمترند. نیز فضائل به صورتهای مختلف بر یکدیگر تاثیر می گذارند. مثلا فضائل رفتاری و شناختی و گرایشی بر یکدیگر موثرند.

دانلود فایل