- صفحه اصلی
- ورود
- تماس با ما
- سوالهای متداول
- خبرخوان
- سه شنبه: 18 / 05 / 1401
- Fa
- En
بسم الله الرحمن الرحيم
«معرفي دانشکده اخلاق مؤسسه آموزش عالی اخلاق و تربیت»
سعادت و حیات طیبه گمشده هر انسانی بوده و تمام فعالیتهای او را جهتدهی میکند. میتوان ادعا کرد این مفهوم مستجمع جمیع تمایلات و مطلوبهای اوست. بیگمان یکی از ابعاد اساسی حیات طیبه، فضایل اخلاقی است. اخلاق چه در بعد فردی و چه در بعد اجتماعی از ارکان اصیل حیات طیبه است. در جنبه فردی آنچه نیکفرجامی را برای انسان رقم میزند و هدف زندگی او را هم در حیات اینجهانی و هم در حیات ابدی تأمین میکند، انسانی زیستن در پرتو تعالیم دین است. اخلاق نه تنها هدف تعالیم دین میباشد، بلکه رابطهای این همانی با دستورات عملی آن دارد. آموزههای اخلاقی اساس و پایه شریعت اسلامی است. جایگاه اخلاق نه تنها در بعد فردی، بلکه در حیات اجتماعی نیز جایگاهی خطیر و بیبدیل است. جوامع انسانی در مسیر تکامل و رشد خود نهادهای فراوان اجتماعی را شکل دادهاند که هر کدام از آنها کارکرد خاص خود را دارند: نهاد اقتصاد، نهاد سیاست، نهاد قضایی و حل مخاصمات، نهاد آموزش و پرورش، نهاد فرهنگ و... . در این بین نهاد اخلاق از ویژگی خاصی برخوردار بوده، شایسته توجه بیشتری است. این خصوصیت از این باب است که نهاد اخلاق، در کالبد سایر نهادها ساری و جاری است و کارکرد صحیح سایر نهادها در گرو به سامان بودن این نهاد است. رهاورد آشفتگی و نابسامانی در اخلاقیات اجتماع، بروز اختلال و ناهنجاری در سایر نهادهاست.
اما نکته آنجاست که حضور مؤثر اخلاق در حیات فردی و اجتماعی، به صرف مطالعه و آگاهی از فضایل و رذایل تحقق نمییابد. علاوه بر توجه به ارزشها و آگاهی از فضایل، توجه به ابعاد گوناگون تربیت اخلاقی نیز ضروری است. بسیاری از تردیدها و ابهامات در مسائل اخلاقی، نه لزوماً بهخاطر تردید در ضرورت اخلاق یا ابهام در ماهیت فضایل و رذائل، بلکه به جهت تردید نسبت به روشهای تربیت اخلاقی در نهادهای مربوط است.
حوزههای علمیه که از دیرباز پاسخگوی نیازهای فرهنگی جامعه بودهاند، اکنون پس از برقراری نظام اسلامی در کشور ایران وظیفه جدیتر و البته پیچیدهتری نسبت به گذشته بر دوش دارند. اگر تا دیروز توصیههای تربیتی و اخلاقی در سطح آحاد مردم عرضه میشد، اینک نهادهای اجتماعی مانند آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رسانه ملی چشم به راه فراورده علمی حوزهها هستند تا معضلات سهمگین خود را در راه انجام وظیفه فرهنگی حل و فصل کنند. امروزه اثر کوچکترین اهمال و تسامح در مباحث علمی، به افراد و آحاد محدود نمیماند و به سرعت در سطح ملی و بلکه جهانی منتشر میشود. اتقان علمی و تلاش شبانهروزی برای پاسخگویی به نیازهای فرهنگی ضرورت عصر ارتباطات است.
دانشکده اخلاق وابسته به مؤسسه آموزش عالی اخلاق و تربیت کمر همت بسته است تا در حد توان خلأهای علمی موجود در زمینه اخلاق را پر کند. در این راستا دو هدف کلان «تربیت نیروهای مختصص» و «تأمین محصولات علمی مورد نیاز» را به عنوان رسالت خود در نظر گرفته است. در بعد تربیت نیروهای متخصص دو هدف عمده زیر دنبال میشود:
الف- آشنا کردن طلاب فاضل حوزوی با نظام اخلاقی و تربیتی اسلام و علوم فلسفی و دانشهای اجتماعی مرتبط با اخلاق و تربیت.
ب- تربیت متخصصانی که توان حل مسأله و گرهگشایی از معضلات جامعه داشته باشند و بتوانند با اسلوبی متقن و ناظر به سه مؤلفه استناد، کارآمدی و عقلانیت، پاسخگوی نیازهای اخلاقی و تربیتی جامعه مسلمین باشند.
در بعد تولیدات علمی نیز دو هدف اصلی وجهه همت این دانشکده است:
الف- رصد و شناسایی پرسشهای نظری و نیازهای عینی جامعه معاصر اسلامی و ریشهیابی مشکلات اخلاقی و تربیتی و در پی آن تولید محصولات علمی متقن اسلامی برای پاسخگویی به این نیازها.
ب- ارتباط با مراکز فعال در زمینه اخلاق و تربیت در عرصه جهانی، به ویژه جهان اسلام و معرفی نظام اخلاقی اسلام در راستای دفاع عقلانی از آن در فضای مباحثات نظری و ارائه راهکارهای عملی اخلاقی-تربیتی
این دانشکده برای پیگیری اهداف فوق سیاستهای چهارگانه زیر را در نظر دارد:
- توجه تام به تفکر ناب اسلامی و دوری از التقاطها و تفسیر به رأیها
- کیفیتباوری در عرصه آموزش و اجتناب از تفکر مشتریمدار
- پژوهشمحور بودن آموزش
- مأموریت محوری و توجه به حل مسائل عینی و پرهیز از فروغلتیدن در مباحث علمی بیثمر
این دانشکده در نظر دارد در راستای تحقق اهداف کلان خود در عرصه تحصیلات تکمیلی تعدادی گروه علمی راهاندازی نماید. دو «گروه اخلاق کاربردی» و «تربیت اخلاقی» اولین گروههایی هستند که راهاندازی شدهاند.
معرفی گروههای علمی و رشته های تحصیلی:
1- رشته اخلاق کاربردي
در آغاز هزاره سوم ظهور فنآوریهای نوین از یک سو، درهمریختگی مرزهای فرهنگی و هویتهای ملی در کشاکش چالش با فرایند جهانیشدن از دیگر سو و ظهور انسان تک ساحتی، گسست نسلها، جوامع شبکهای، معنویتهای سکولار و شکلگیری نهضتهایی مانند فمینیسم از جهت دیگر، جملگی زندگی انسان معاصر را با پیچیدگیهای چندلایه مواجه کرده است و او را در تطبیق معیارهای اخلاقی و تشخیص عملکرد درست و زندگی خوب به چالش کشیده است.
تأسیس گروه اخلاق کاربردی در حوزه تحصیلات تکمیلی بازتاب پیدایی این عرصههای نوین و بروز آن معضلات تازه است که سه وظیفه اصلی را بر عهده دارد:
رصد معضلات و مسائل اخلاقی اقشار، حِرف و مشاغل مختلف در جامعه معاصر ایران و ارائه راهکارهای برونرفت از این معضلات از رهگذر اعتلای سطح دانش و مهارت در تحلیل اخلاقی اصحاب حِرف و مشاغل.
ترویج گفتمان اخلاقی در حوزههای اجتماعی خاص مانند زیستفنآوری، رسانه، تأمین اجتماعی، شهروندی و محیط زیست و همچنین فرهنگسازی اخلاقی در عرصههای پیشگفته.
توانمندسازی نظام اخلاق اسلامی در ارائه پاسخهای مؤثر به مسائل جزئی اخلاقی در عرصههای متنوع حیات اجتماعی.
این گروه در راستای وظایف خود رشته اخلاق کاربردی را در مقطع کارشناسی ارشد به علاقهمندان ارائه میکند. همچنین در نظر دارد در آیندهای نه چندان دور برای تأسیس رشتههای تخصصی در مقطع دکترا اقدام نماید.
اهداف کلی دوره :
- زمینه سازی برای آموزش طراز برجسته ای از اندیشمندان متخصص در علم اخلاق کاربردی.
- تببین نظام اخلاق کاربردی به مثابه مدلی کارآمد، معقول، متوازن، شورانگیز و حرکت آفرین از پاک زیستی (حیات طیّبه) برای پاسخگویی به چالشهای اخلاقی انسان معاصر در عرصههای حیات فردی، خانوادگی، شهروندی، شغلی و...؛
- ایجاد بستر مناسب برای گسترش مطالعات و تحقیقات در علم اخلاق کاربردی از رهگذر ایجاد حساسیّت و آمادگی ذهنی و انگیزه بخشی میان اصناف و حرف و مشاغل و سیاستگذران فرهنگی و پژوهشگران، برای پیگیری آموزههای نورانی قرآن و اهل بیت (علیهم السلام)؛
- دستیابی به زبان مفاهمه قوّی و پرنفوذ برای تبادل فکری و تعاملات فرهنگی بین الادیان از راه تأکید بر راهحلهای مشترک برای مسائل و معماهای اخلاقی عصر حاضر و زندگی مدرن؛
- ایجاد بستری مناسب و گسترده برای دفاع معقول از مبانی هم زیستی جهانی اسلام بر پایه نظام اخلاق و معنویت اسلامی از راه گفتگو و ارتباط با مراکز دانشگاهی سایر کشورها؛
- فراهم نمودن زمینههای معرفتی لازم برای تهذیب و تزکیه نفس در یک گستره فراگیر.
سیاستهای آموزشی :
- تحفّظ برسنتها و روشهای حسنهی حوزههای علمیه، تقویت نقاط قوّت آن در کنار بهرهگیری از روشها و تجربیات خوب مراکز آموزشی دانشگاهی برای تربیت دانشپژوهان و مبلغان اسلامی آشنا به مسائل روز؛
- محوریت اخلاق به عنوان رویکرد رفتاری دوره؛
- محوریت پژوهش به عنوان رویکرد روشی دوره؛
پذیرش :
- دانش پژوهان این دوره از بین دارندگان مدرک سطح دو حوزه علمیه و فارغ التحصیلان کارشناسی اخلاق و رشتههای هم سو انتخاب میشوند؛
تبصره: در صورتی که فراگیران رشتههای دیگر بخواهند در این دوره شرکت کنند علاوه بر موفقیت در آزمون باید پیشنیازهای لازم را بگذرانند.
طول دوره و شکل آن :
- تعداد کل واحدهای کارشناسی ارشد اخلاق کاربردی 46 واحد است که در 4 نیم سال تحصیلی ارائه میشود؛
- تعدادی واحد اختیاری در نظر گرفته شده است که به صلاحدید مسؤولان دانشکده، در هر دوره برخی از آنها ارائه میشود تا دانشآموختگان در صورت تمایل، آنها را با دروس اصلی ستارهدار جایگزین نمایند. از این رو واحدهای اختیاری در مجموع کل واحدهای دوره محسوب نمیشوند.
- هر واحد درسی نظری 16 ساعت و هر واحد درسی عملی 32 ساعت میباشد؛
- دانش پژوهان در پایان دوره، پایاننامهای به ارزش 4 واحد ارائه خواهند داد.
محورهای دروس :
ردیف |
محورهای دروس |
تعداد واحد |
1 |
دروس پیش نیاز |
16 |
2 |
دروس تخصصی |
24 |
3 |
پایان نامه |
4 |
4 |
دروس اختیاری |
2 |
جمع کل |
46 |
در بخش پیشنیاز میتوان به این دروس اشاره کرد: انسانشناسی، کلیات فلسفه اخلاق، تربیت اسلامی،روش تحقیق و...
در بخش دروس تخصصی نیز میتوان از این دروس نام برد: رویکردهای اخلاق اسلامی، متون تخصصی اخلاق اسلامی، نظریههای اخلاق هنجاری، روانشناسی، اخلاق کاربردی1 (اخلاق و بهداشت)، اخلاق کاربردی2 (اخلاق و اقتصاد) و...
همچنین چند واحد اختیاری در نظر گرفته شده است که دانشجویان موظفند 2واحد از آنها را به انتخاب خود سپری کنند.
اهمیت و ضرورت :
با پیشرفت فزاینده علم و فنآوری و پیچیدگی مضاعف یافتن عرصههای حیات و ارتباطات انسانی، تخصصی شدن رشتههای علمی گریزناپذیر است و همه رشتهها برای ارایه پاسخهای راهگشاتر و دقیقتر رو به تخصصی شدن گذاردند.
در حوزه مطالعات اخلاقی وجود واقعیتهای ذیل، اقدام مجموعه مراکز آموزش عالی کشور در حوزه و دانشگاه به تأسیس رشته اخلاق کاربردی در سطح تحصیلات تکمیلی را ضروری میسازد:
- گستردگی قابل توجه اخلاق و حضور ارزشهای اخلاقی در همه عرصههای زندگی بشری توأم با تنوع فراوان پدیدههای اخلاقی و مسائل اخلاقی در حیات خانوادگی، شغلی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و...
توجه به مسائل اخلاقی بسیار متنوع در حرف و مشاغل برای نمونه میتواند گوشهای از این گوناگونی و رنگارنگی مسائل اخلاقی را فرادید ما بنهد؛ مسائل اخلاقی در اخلاق پزشکی، مسائل اخلاقی در قضاوت (اخلاق قضا و اخلاق وکالت)، مسائل اخلاقی در پرستاری (اخلاق پرستاری)، مسائل اخلاقی در خبرنگاری (اخلاق خبرنگاری)، مسائل اخلاقی در بازرگانی (اخلاق تجارت)، مسائل اخلاقی در مدیریت آموزشی (اخلاق آموزش و پرورش)، مسائل اخلاقی در مشاغل امنیتی (اخلاق اطلاعات)، مسائل اخلاقی در تحقیقات علمی (اخلاق پژوهش)، مسائل اخلاقی در بازیگری، مربیگری، داوری و هواداری ورزشی (اخلاق ورزش) و...
- نکته مهم دیگر توجه به اختصاصات و ویژگیهای هر یک از حوزههای خاص اخلاقی و مسائل آن است که تمرکز و تمحض بالا در بررسی ابعاد مختلف مسائل اخلاقی آن حوزه خاص را ایجاب میکند که لازمه آن رویکرد تخصصی به مطالعات اخلاقی است، عواملی که به اختصاصی شدن و تمایز یافتن مسائل اخلاقی دامن میزنند، عبارتند از: پسزمینههای متفاوت، اقتضائات ارتباط انسانی با مخاطبان و مرتبطین خاص، حساسیتها، انتظارات، پیشفرضها و عامل بسیار مهم «اولویتها» یا ضرایب متفاوت ارزشها و احکام اخلاقی در حوزههای متفاوت برای افراد.
اکنون روشن است که جامعه اسلامی ایران معاصر که با پیامی جدید برای جهانیان، طرحی نو برای انسان-سازی، نهادسازی، جامعهسازی و تمدنسازی در دست دارد، سخت نیازمند پرورش نیروهای علمی متخصص برای شاخههای پرتعداد اخلاق کاربردی و اخلاق حرفهای است که این مهم با طراحی و اجرای مناسب رشته اخلاق کاربردی در سطح ارشد و گرایشهای آن در سطح دکترا وپرورش افراد متخصص امکانپذیر میگردد.
نقش و توانایی:
دانش پژوه این رشته، از رهگذر آشنایی با اخلاق کاربردی مطابق نظام اخلاق اسلامی و نیز فراگیری مبانی و علوم مرتبط با اخلاق، از یک سو مجال ورود تخصصی به این عرصه برایش فراهم می گردد، و از سوی دیگر به شناختی مستدل و عمیق به کلیات اخلاق کاربردی دست مییابد.
توانایی تدریس اخلاق کاربردی، توان نسبی دفاع از آموزههای اخلاق عملی اسلام و آشنایی با رویکردهای جدید اخلاق کاربردی از دیگر تواناییهایی است که دانش پژوه این رشته به آن دست می-یابد.
2- رشتة تربيت اخلاقي
منظور از دوره کارشناسی ارشد تربیت اخلاقی، مقطعی از تحصیلات تکمیلی دانشآموختگان حوزههای علمیه است که پس از پذیرش در آزمون ورودی و احراز صلاحیتهای عمومی و اخلاقی به تحصیل دروس پیشنیاز و دروس تخصصی مصوب پرداخته و از این طریق به شناخت عمیق و گسترده از دیدگاههای اسلامی و نیز رویکردهای معاصر در باب تربیت اخلاقی نائل شده و مدرک رسمی مربوط را دریافت میکنند.
اهداف دوره:
- پرورش متخصصانی که در طول دوره مهارتهای شناختی لازم در زمینه بنیانهای روانشناختی، جامعهشناختی، تربیتی، فلسفی و دینی فرایند تربیت اخلاقی انسانها را به دست میآورند.
- تربیت دانشآموختگانی که دانش گسترده و عمیقی نسبت به رویکردهای نظری عمده معاصر و شاخههای فرعی آنها در زمینه تربیت اخلاقی را داشته باشند.
- فراهم کردن زمینه مساعد برای توسعه و تعمیق آگاهیهای دانشپذیران در مورد جنبههای مختلف میراث متفکران مسلمان در حوزه تربیت اخلاقی.
- تربیت دانشآموختگانی که مهارت لازم برای توصیف و تبیین وضعیتهای مطلوب کاستیها و نیازهای اخلاقی مراکز حوزوی و دانشگاهی را داشته باشند.
- تربیت متخصصانی که تواناییهای عمومی برای ارائه مشاوره در زمینه مسائل نظری و عملی مربوط به اندیشه و عمل اخلاقی مراجعان –با تأکید بر دیدگاههای اسلامی- را داشته باشند.
- ایجاد زمینههای دانشی و انگیزشی مناسب برای توسعه مطالعات دانشآموختگان حوزوی در قلمرو تربیت اخلاقی با عطف توجه به کشف دیدگاههای اسلامی در باب مسائل اصلی و فرعی تربیت اخلاقی در جهان معاصر.
- توسعه زمینهها و شرایط مساعد برای کسب التزام عملی طلاب حوزههای علمیه و دانشگاهیان به صورت مستقیم یا باواسطه، نسبت به تعالیم اخلاقی با تأکید بر آموزههای اسلامی.
- ایجاد زمینه برای تعاملهای علمی مؤثر میان دانشآموختگان حوزوی و دانشگاهی در زمینه اخلاق به منزله ابزاری برای تحققبخشی به آرمان وحدت حوزههای علمیه و دانشگاهها.
سياستهاي آموزشی:
تدبیر آموزشی حاکم بر برنامههای دوره، تأکید بر تقویت جنبههای ذهنی و نظری دروس به ضمیمه حفظ ابعاد روندی و روشی آن و نیز توجه به ارزش و اهمیت یافتههای مبتنی بر روشهای کمّی و کیفی در حوزه دروس مورد نظر است.
تدبیر آموزشی دیگر در برگزاری این دوره، تأکید بر رعایت شیوهها و سنتهای ارزشمند و دیرپای حوزههای علیمه شیعه و استفاده از انواع راهبردهای آموزش و یادگیری در جهت تعمیق آموختهها و نیز حفظ روابط اسلامی و انسانی استاد و شاگرد و دانشپژوهان با یکدیگر خواهد بود.
اصل حاکم دیگر بر روند برنامهریزی دوره، ایجاد زمینههای مناسب برای گرایشهای قابل پیشبینی بعدی از طریق گنجاندن واحدهای درسی همسو بوده است.
پذیرش :
دانشپژوهان این دوره از میان طلابی انتخاب میشوند که سطح 2 حوزه یا دوره کارشناسی یکی از گرایشهای علوم تربیتی یا روانشناسی و یا رشتههای همسو را با موفقیت گذراندهاند.
با وجود این، مؤسسه در هر دورهای که مسؤولان گروه تشخیص دهند، مجاز است دروس پیشنیاز لازم را برای ایجاد آمادگی بیشتر برگزار کند. این نکته در مورد ورودیهای برخی رشتهها اولویت مضاعف پیدا خواهد کرد.
طول دوره و شکل آن :
- تعداد کل واحدهای کارشناسی ارشد تربیت اخلاقی 46 واحد است که در 4 نیم سال تحصیلی ارائه میشود؛
- تعدادی واحد اختیاری در نظر گرفته شده است که به صلاحدید مسؤولان دانشکده، در هر دوره برخی از آنها ارائه میشود تا دانشآموختگان یکی از آنها را انتخاب نموده و سپری کنند. تنها سپری کردن یک درس (دو واحد) از میان دروس اختیاری الزامی است.
- هر واحد درسی نظری 16 ساعت و هر واحد درسی عملی 32 ساعت میباشد؛
- دانش پژوهان در پایان دوره، پایاننامهای به ارزش 4 واحد ارائه خواهند داد.
محورهای دروس :
ردیف |
محورهای دروس |
تعداد واحد |
1 |
دروس پیش نیاز |
16 |
2 |
دروس تخصصی |
24 |
3 |
پایان نامه |
4 |
4 |
دروس اختیاری |
2 |
جمع کل |
46 |
نقش و توانایی:
دانشآموختگان این دورهها، در پایان این مقطع تحصیلی، افراد متخصصی خواهند بود که علاوه بر برخورداری از فضل و دانش حوزوی قابل توجه، از صلاحیتهای علمی لازم برای ترویج بحثهای تطبیقی و توصیف غنای اندیشههای اسلامی در زمینه تربیت اخلاقی و دفاع از تعالیم آن به زبان دانش روز و پاسخ به شبهات احتمالی، بهرهمند خواهند بود.
3- رشته الهيات اخلاقي
دورة کارشناسي ارشدِ الهيات اخلاقي، مقطعي از تحصيلات تکميلي است که طي آن فراگيران، پس از پذيرش، به تحصيل دروس مصوب اين رشته پرداخته و از اين طريق به شناخت عميقي از مباني و منابع، روششناسي و آموزههاي اخلاق ديني (با تأکيد بر اخلاق اسلامي) نايل شده و مدرک رسمي دوره را دريافت ميکنند.
اهداف دوره:
زمينهسازي براي تبيين و دفاع از برتري مباني، اصول و آموزههاي اخلاق اسلامي نسبت به ساير اخلاقهاي ديني و غير ديني؛
فراهم ساختن مقدمات معرفتي لازم براي اثبات برتري اخلاق ديني بر اخلاق سکولار و نفي سکولاريسم اخلاقي- ارزشي؛
ايجاد بستر مناسب آموزشي-پژوهشي براي دفاع مستدل از مباني همزيستي جهاني اديان بر پايه نظام اخلاق ديني و معنويت مشترک الهي و زدودن سوء تفاهمهاي مخرب ميان پيروان اديان جهت دستيابي به پاسخهاي راهگشاي مشترک براي مشکلات روحي و رواني و اجتماعي انسان معاصر و پيشبرد اهداف مشترک اديان؛
زمينه سازي براي آموزش مؤثر اخلاق ديني و مباني فلسفي-الهياتي آن به نسل نوانديش و تربيت متخصصان کارآمد در اين حوزه معرفتي؛
ايجاد بستر مناسب براي گسترش مطالعات و تحقيقات در الهيات اخلاقي و تربیت انديشمندان و پژوهشگران متخصص در این عرصه، از رهگذر ايجاد حساسيت، آمادگي ذهني، انگيزهبخشي ميان دانشمندان ديني، سياستگذاران فرهنگي و پژوهشگران عرصة اخلاق و کلام، براي پيگيري آموزههاي اخلاقي اديان آسماني؛
سیاستهای آموزشی:
اهتمام به تبيين برتريهاي مباني و آموزههاي اخلاق اسلامي در مقايسه با مباني و آموزههاي ساير اخلاقهاي ديني و غير ديني در کليه دروس؛
تحفّظ برسنتها و روشهای حسنهی حوزههای علمیه، تقویت نقاط قوّت آن در کنار بهرهگیری از روشها و تجربیات خوب مراکز آموزشی دانشگاهی برای تربیت دانشپژوهان و مبلغان اسلامی آشنا به مسائل روز؛
محوریت اخلاق به عنوان رویکرد رفتاری دوره؛
محوریت پژوهش به عنوان رویکرد روشی دوره؛
پذیرش:
دانشپژوهان این دوره از بین دارندگان مدرک سطح دو حوزه علمیه و فارغ التحصیلان کارشناسی اخلاق و رشتههای هم سو انتخاب میشوند.
تبصره: در صورتی که فراگیران رشتههای دیگر بخواهند در این دوره شرکت کنند علاوه بر موفقیت در آزمون باید پیشنیازهای لازم را بگذرانند.
طول دوره و شکل آن:
تعداد کل واحدهای کارشناسی ارشد الهيات اخلاقی 46 واحد است که در 4 نیم سال تحصیلی ارائه میشود؛
تعدادی واحد اختیاری در نظر گرفته شده است که به صلاحدید مسؤولان دانشکده، در هر دوره برخی از آنها ارائه میشود تا دانشآموختگان یکی از آنها را انتخاب نموده و سپری کنند. تنها سپری کردن یک درس (دو واحد) از میان دروس اختیاری الزامی است.
هر واحد درسی نظری 16 ساعت و هر واحد درسی عملی 32 ساعت میباشد؛
دانش پژوهان در پایان دوره، پایاننامهای به ارزش 4 واحد ارائه خواهند داد.
محورهاي دروس:
ردیف |
محورهای دروس |
تعداد واحد |
1 |
دروس پیش نیاز |
16 |
2 |
دروس تخصصی |
24 |
3 |
پایان نامه |
4 |
4 |
دروس اختیاری |
2 |
جمع کل |
46 |
اهميت و ضرورت:
با پيشرفت فزايندة علم و فن آوري و پيچيدگي مضاعف عرصههاي حيات انساني و ارتباطات جوامع بشري، تخصصي شدن رشتههاي علمي و به خصوص در زمينههاي علوم انساني–اسلامي، گريز ناپذير بوده و ميبايست همة رشتهها را براي ارائة پاسخهاي راهگشاتر، دقيقتر و عالمانهتر تخصصي نمود. از سوي ديگر، در خصوص رشتة اخلاق، توجه به اختصاصات وويژگيهاي هريک از حوزههاي خاص اخلاقي و مسائل آن که تمرکز وتمحض بالا در بررسي ابعاد مختلف مسائل اخلاقي آن حوزه خاص را ايجاب ميکند، ضرورت رویکرد تخصصي به مطالعات اخلاقي را دو چندان ميسازد.
براي تبيين ضرورت تأسيس چنين رشتهاي، به نکتة قابل تأمل ديگري بايد توجه عميق نمود. مباحث فرااخلاق، اخلاق هنجاری، اخلاق کاربردی، روانشناسی اخلاق، جامعهشناسی اخلاق، اخلاق حرفهای و اخلاق توصیفی روشی عقلی و مستقل از منابع وحیانی دارند و نظام آموزشی عام کشور در حوزه و دانشگاه با حجم وسیعی از این عرصههای علمی در فضای آموزشی و پژوهشی اشباع شده است و این در حالی است که اخلاق وحیانی و الهیات اخلاق هنوز در ناحیة ادبیات، منابع، مبانی، روششناسی، قلمروشناسی، تقسیمات و شاخهها و مطالعات موردی (مورد پژوهی) بسیار کم برگ و بار باقی مانده است و آنچه به اقتضای بازار تقاضا و اقتضای جو عمومی جامعۀ اسلامی و نظام اسلامی به سمت مطالعات اسلامی در موضوعات اخلاقی سوق مییابد، در مرحلۀ طراحی تحقیق و اجرای تحقیق یا برنامهریزی درسی و اجرای برنامۀ درسی با یک سطح تخصصی و فنی فاصلۀ جدی دارد، به گونهای که امروز هر کسی به خود اجازه میدهد دربارۀ اخلاق معاشرت یا اخلاق زیست محیطی در اسلام یا اصول اخلاق اجتماعی اسلام مقاله یا کتابی بنویسد، اما جز متخصصان معدود، کسی به خود جرأت نوشتن مقاله یا کتابی در یک موضوع شناسنامهدار و کلاسیک از مباحث فلسفۀ اخلاق یا روانشناسی اخلاق را نمی-دهد، چه اگر چنین کند، جامعۀ علمی او را کاملا پس میزند ( همچنان که امروز در مورد نگارش رساله تحقیقی فقهی در حوزه بر همین منوال است بر خلاف اخلاقنگاری که چینن الزاماتی را ندارد)، بر اساس این بیان ضرورت تأسیس رشتۀ تخصصی الهیات اخلاق و گرایشهای دکتريی آن آشکار است.
از زاوية ديگر، برای تبيين اهميت و ضرورت رويکرد تخصصي به مقولة الهيات اخلاقي و يا همان اخلاق ديني، مي توان بيان داشت که انسان معاصر و جوامع بشري، امروز بيش از هر زمان دیگر، به دنبال نظام اخلاقي قابل اعتمادي است که جامع و منسجم، مدلل و متقن، پاسخگو و معنا بخش، و سرانجام شورانگيز و حرکتخيز باشد. این در حالی است که امروزه با رشد فزاینده و تهدیدآمیز مکاتب اخلاقی سکولار روبروئیم که داعیهدار ارائۀ چنین نظام اخلاقی هستند، اما از منظر پیروان ادیان آسمانی و به ویژه از منظر ما مسلمانان بدون ترديد چنين نظام کامل و جامعي را مي بايست از يک سو مبتني بر اصول و مباني مستحکم ديني و اعتقادي دانست و از سوي ديگر آن را مبين و در برگيرندة مجموعة ارزشها، احکام و مسائل بنيادين اخلاقي در نظر گرفت. نظام اخلاقي اين چنيني که در خاستگاه دين رشد و شکوفا گشته و اصول مبنائي خويش را بر بنيادهاي برگرفته از دين آسماني و به ويژه آخرين آئين توحيدي، يعني اسلام و تعاليم حياتبخش آن پايهگذاري نموده است، خواهد توانست پاسخگوي نيازهاي عميق انسان امروز به آموزههاي اخلاقي بوده و از عهدة رفع شبهات و مشکلات متنوع اخلاقي برآيد.
اکنون روشن است که جامعة علمي کشور (حوزوي و دانشگاهي) نيازمند پرورش نيروهاي علمي متخصص براي شاخههاي پر تعداد الهيات اخلاقي است که اين مهم با طراحي و اجراي مناسب رشتة الهيات اخلاقي در سطح ارشد و گرايشهاي آن در سطح دکتري و پرورش افراد متخصص امکانپذير ميگردد.
دانشکدة اخلاق بدان اميد است تا با تأسيس رشتة الهيات اخلاقي، دانشپژوهان و پژوهشگران عرصة علوم و رشتههاي فلسفي و الهياتي را تجهيز علمي نموده و فرآيند دستيابي به اين ضرورتها و اهداف را تسهيل نمايد.
نقش و توانایی:
دانش پژوه این رشته، از رهگذر آشنایی با الهيات اخلاقي مطابق نظام اخلاق اسلامی و نیز فراگیری مبانی و علوم مرتبط با اخلاق، از یک سو مجال ورود تخصصی به این عرصه برایش فراهم می گردد، و از سوی دیگر به شناختی مستدل و عمیق نسبت به اين رشته دست مییابد.
توانایی تدریس الهيات اخلاقي، توان نسبی دفاع از آموزههای اخلاق اسلامي و آشنایی با رویکردهای جدید الهيات اخلاقي از دیگر تواناییهایی است که دانش پژوه این رشته به آن دست مییابد.
فارسی
- بازدید: 1808